ไขข้อสงสัยวิธีการตั้งชื่อพายุหมุนเขตร้อน มีความหมายทั้งน่ารักและน่ากลัว มังคุด ชื่อไทย – บาลีจั๊ต จา
- Chu Mampp
- 14 ก.ย. 2561
- ยาว 2 นาที
หลังเกิดพายุหมุนเกิดขึ้นมากมายในช่วงเดือนมรสุมสร้างความเสียหายทั้งชีวิตและทรัพย์สินให้กับหลายประเทศมาแล้ว ทำให้เกิดข้อสงสัยเกี่ยวกับการตั้งชื่อพายุเหล่านี้ว่ามีที่มาอย่างไร วันนี้ทีมงานเกทนิวส์ ได้รวบรวมข้อมูลเพื่อไขข้อสงสัยนี้พร้อมย้อนดูรายชื่อพายุที่มีทั้งเกิดขึ้นไปแล้วและกำลังจะเกิดขึ้น พร้อมความหมายให้หายสงสัยกัน
สำหรับพายุหมุนเขตร้อนและพายุหมุนกึ่งเขตร้อนจะได้รับการตั้งชื่อโดยศูนย์เตือนภัยต่าง ๆ เพื่อความสะดวกระหว่างนักพยากรณ์อากาศกับประชาชนทั่วไปในการคาดการณ์, ผู้สังเกตการณ์, และการเตือนภัย เนื่องจากระบบของพายุนั้น สามารถมีอายุนานกว่าสัปดาห์หรือมากกว่านั้น และในเวลาเดียวกัน ก็อาจมีพายุเกิดขึ้นได้มากกว่าหนึ่งลูกภายในแอ่งเดียวกัน การตั้งชื่อพายุจึงเกิดขึ้นเพื่อป้องกันการสับสนเกี่ยวกับพายุแต่ละลูก
ย้อนประวัติที่มาการตั้งชื่อพายุ
โดยการตั้งชื่อพายุหมุนเขตร้อน มีประวัติว่า ตามหลักการ เดิมพายุเฮอร์ริเคนที่เกิดในแถบทะเลแคริบเบียนนั้นจะตั้งชื่อนักบุญเป็นภาษาสเปน แต่ต่อมาราวปลายศตวรรษที่ 19 ต่อต้นศตวรรษที่ 20 ก็มีนักพยากรณ์อากาศชาวออสเตรเลียคนหนึ่งชื่อ คลีเมนต์ แรกกี (Clement Wragge) เกิดความคิดในการตั้งชื่อพายุโดยใช้ชื่อคนทั่วไป โดยมี 2 แบบ แบบที่ 1 ใช้ชื่อสตรี ซึ่งเข้าใจว่าต้องการให้ฟังดูอ่อนโยน ส่วนแบบที่ 2 ใช้ชื่อนักการเมือง เพื่อเปรียบเปรยว่านักการเมืองคนนั้นนำความหายนะมาให้เช่นเดียวกับพายุหมุน
เมื่อถึงช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 บรรดานักอุตุนิยมวิทยาในกองทัพอเมริกันซึ่งชอบใจวิธีตั้งชื่อพายุหมุนเขตร้อนตามชื่อสตรี ด้วยความคิดถึงก็นำชื่อของคู่รักหรือภรรยาของตนมาใช้เป็นชื่อพายุ
จนกระทั่งเมื่อ พ.ศ. 2493 ได้มีการตกลงกันว่าให้ตั้งชื่อพายุไล่ตามตัวอักษร A-Z (เช่น Able, Baker, Charlie…) แต่อีก 3 ปีต่อมาก็เปลี่ยนใจเลือกแต่เฉพาะชื่อสตรี (ตัวอย่าง Alice, Barbara...) วิธีการนี้ใช้ไปได้ระยะหนึ่งจนกระทั่งถึง พ.ศ. 2521 (บ้างก็ว่า 2522) จึงได้มีชื่อบุรุษเป็นชื่อพายุบ้าง
ต่อมา พ.ศ. 2543 ประเทศและดินแดนต่าง ๆ รวมทั้งสิ้น 14 แห่งที่เป็นสมาชิกของคณะกรรมการพายุไต้ฝุ่นขององค์การอุตุนิยมวิทยาโลก (World Meteorological Organizations Typhoon Committee) ลุกขึ้นมาจัดระบบการตั้งชื่อพายุหมุนเขตร้อนในแถบนี้ใหม่ (ไม่เอาเฉพาะแต่ชื่อฝรั่ง) โดยแต่ละประเทศ (หรือดินแดน) ได้ส่งชื่อพายุในภาษาของตนมาให้ประเทศละ 10 ชื่อ รวมทั้งสิ้นได้ 140 ชื่อ

รายชื่อพายุ ปี 2561 พร้อมความหมายจากประเทศสมาชิกที่ส่งเข้าร่วม
ปี 2561 นี้ มีพายุที่ได้ใช้ชื่อไปแล้วส่วนหนึ่ง และมีชื่อที่รอใช้ตามลำดับดังนี้
บอละเวน Bolaven ตั้งโดยประเทศ สปป.ลาว เป็นขื่อที่ราบสูงในเขตลาวใต้ [01W ก่อตัว 1 มกราคม]
ซันปา Sanba ตั้งโดยประเทศ มาเก๊า เป็นชื่อสถานที่แห่งหนึ่งในมาเก๊า [02W]
เจอลาวัต Jelawat ตั้งโดยประเทศมาเลเซีย หมายถึงปลาน้ำจืด [03W ก่อตัว 25 มีนาคม]
เอวิเนียร์ Ewiniar ตั้งโดยสาธารณรัฐสหพันธ์ไมโครนีเซีย เป็นชื่อเทพเจ้าแห่งพายุ ตามภาษาพื้นเมืองของ
เกาะชุก (Chuuk) [05W ก่อตัว 2 มิถุนายน]
มาลิกซี Maliksi ตั้งโดยประเทศฟิลิปปินส์ หมายถึง “รวดเร็ว” [06W ก่อตัว 7 มิถุนายน]
แกมี Gaemi ตั้งโดยประเทศเกาหลีใต้ หมายถึงมด [08W ก่อตัว 15 มิถุนายน]
พระพิรุณ Prapiroon ตั้งโดยประเทศไทย หมายถึงเทพแห่งฝน [09W ก่อตัว 28 มิถุนายน]
มาเรีย Maria เป็นชื่อผู้หญิง ตั้งโดยสหรัฐอเมริกา เป็นภาษาของชนเผ่าชามอร์โรในหมู่ เกาะมาเรียนา[10W ก่อตัว 3 กรกฏาคม]
เซินติญ Son-Tinh ตั้งโดยประเทศเวียดนาม เป็นชื่อเทพเจ้าแห่งขุนเขา [11W ก่อตัว 16 กรกฏาคม]
อ็อมปึล Ampil ตั้งโดยประเทศเกัมพูชา หมายถึงมะขาม [12W ก่อตัว 18 กรกฏาคม]
หวู่คง Wukong ตั้งโดยประเทศจีน หมายถึงพญาวานรในเรื่องไซอิ๋ว [14W ก่อตัว 22 กรกฏาคม]
ชงดารี Jongdari ตั้งโดยประเทศเกาหลีเหนือ เป็นชื่อนกชนิดเหนึ่ง [15W ก่อตัว 22 กรกฏาคม]
ชานชาน Shanshan ตั้งโดยเขตปกครองพิเศษฮ่องกง เป็นชื่อของเด็กหญิง [17W ก่อตัว 2 สิงหาคม]
ยางิ Yagi ตั้งโดยประเทศญี่ปุ่น หมายถึงราศีมังกร หรือแพะ [18W ก่อตัว 7 สิงหาคม]
หลี่ผี Leepi ตั้งโดยประเทศ สปป.ลาว เป็นชื่อน้ําตกที่มีชื่อเสียง ตั้งอยู่ทางตอนใต้ของประเทศ [19W ก่อตัว 11 สิงหาคม]
เบบินคา Bebinca ตั้งโดยประเทศมาเก๊า เป็นชื่อขนมพุดดิง [20W ก่อตัว 12 สิงหาคม] **เข้าไทย
รุมเบีย Rumbia ตั้งโดยประเทศมาเลเซีย หมายถึงต้นสาคู [21W ก่อตัว 15 สิงหาคม]
ซูลิก Soulik ตั้งโดยสาธารณรัฐสหพันธ์ไมโครนีเซีย เป็นตําแหน่งหัวหน้าเผ่าโบราณของเกาะโปนเป(Pohnpei) [21W ก่อตัว 16 สิงหาคม]
ซีมารอน Cimaron ตั้งโดยประเทศฟิลิปปินส์ หมายถึงวัวป่า [23W ก่อตัว 18 สิงหาคม]
เชบี Jebi ตั้งโดยประเทศเกาหลีใต้ หมายถึง นกนางแอ่น [25W ก่อตัว 27 สิงหาคม]
มังคุด Mangkhut ตั้งโดยประเทศไทย หมายถึงมังคุด [26W ก่อตัว 7 กันยายน]
บารีจัต Barijat ตั้งโดยประเทศสหรัฐอเมริกา หมายถึงชายฝั่งที่มีคลื่นลม ตามภาษาพื้นเมืองเกาะมาเชล [27W ก่อตัว 10 กันยายน]
จ่ามี Trami ตั้งโดยประเทศเวียดนาม หมายถึงดอกไม้
กองเร็ย Kong-rey ตั้งโดยประเทศเกัมพูชา หมายถึงสาวงามสมัยโบราณ
ยวี่ถู่ Yutu ตั้งโดยประเทศจีน หมายถึงกระต่ายในดวงจันทร์
โทราจี Toraji ตั้งโดยประเทศเกาหลีเหนือ หมายถึงดอกไม้ชนิดหนึ่ง
หม่านหยี่ Man-yi ตั้งโดยเขตปกครองพิเศษฮ่องกง เป็นชื่อช่องแคบ
อูซางิ Usagi ตั้งโดยประเทศญี่ปุ่น หมายถึงกระต่าย
ปาบึก Pabuk ตั้งโดยประเทศ สปป.ลาว หมายถึงปลาบึก
หวู่ติบ Wutip ตั้งโดยประเทศ มาเก๊า หมายถึงผีเสื้อ
เซอปัต Sepat ตั้งโดยประเทศมาเลเซีย หมายถึงปลาตีน
มูน Mun ตั้งโดยสาธารณรัฐสหพันธ์ไมโครนีเซีย หมายถึงเดือนมิถุนายน
ดานัส Danas ตั้งโดยประเทศฟิลิปปินส์ หมายถึงประสบการณ์และความรู้สึก

Comments